در این همایش دو مقاله برتر در حوزه آینده پژوهی توسط دکتر قاسم زاده، رئیس و عضو هیات علمی و کولیوند دانشجوی دکتری آینده پژوهی دانشگاه بین المللی امام خمینی ره ارائه شد.
* مقاله برتر اول با عنوان «نسبت آینده پژوهی انقلاب اسلامی با کلان گفتمان مهدویت» به قلم دکتر علی قاسم زاده عضو هیات علمی و رئیس دانشگاه بین المللی امامخمینی (ره) و آقای کولیوند، دانشجوی دکتری آیندهپژوهی دانشگاه بینالمللی امامخمینی (ره) نویسنده مقاله جهت ارائه آن به این موضوع پرداختند که وقوع انقلاب اسلامی ایران، علاوه بر طلوع و دمیدن جانی تازه در کالبد جامعه ایران از منظر نشانهشناسی فرهنگی و سیاسی نوید ظهور گفتمانی جهانگیر و بدیلی قدرتمند در سپهر گفتمانها و نظامهای سیاسی رایج دنیا بود.
از آنجا که تحلیل و تخمین آیندههای فراروی یک پدیده اجتماعی، مستلزم توجه به عوامل شکلدهنده و درون مایه آن پدیده است و با توجه به اینکه آموزه مهدویت و فرهنگ سیاسی برآمده از آن، نقشی مهم در شکلگیری و پیروزی انقلاب اسلامی و تداوم آن ایفا نموده و خاطر نشان کرد که پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی با هدف آیندهپژوهی انقلاب اسلامی و نسبتش با آرمانشهر مطلوب آخرالزمانی یا دال مرکزی مهدویت دلیل امکانی تداوم نظام جمهوری اسلامی را در آینده واکاوی کرده که بر اساس رویکردهای هنجاری و اکتشافی گفتمان مذکور بررسی شدهاست.
*مقاله برتر دوم با عنوان «چگونگی بهکارگیری روشهای آیندهپژوهانه در شناسایی تهدیدات پیش روی انقلاب اسلامی» به قلم جناب دکتر ابراهیم ایجابی عضو هیات علمی و مدیر گرو ه آینده پژوهی دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش و جناب آقای سعید قنبری، دانشجوی دکترای مدیریت دفاعی دافوس آجا توسط دکتر ابراهیم ایجابی ارائه شد، وی در ارائه خود به این موضوعات پرداختند که انقلاب اسلامی ایران از مهمترین رویدادهای تاریخ معاصر است که نهتنها نظام سیاسی ایران را دگرگون کرد بلکه تأثیر عمیقی بر منطقه و جهان گذاشت. این رویداد در طول تاریخ خود با چالشها و تهدیدات متعدد داخلی و خارجی مواجه بوده که شناسایی و ارزیابی تهدیدات پیش روی انقلاب اسلامی امری ضروری بوده و آینده پژوهی بهعنوان یک دانش نوین، ابزار ارزشمندی برای این منظور محسوبمیشود. اما چگونگی استفاده از آنها در مفهومی تخصصی به نام عملیات اطلاعاتی قابل بهره برداری است. عملیات اطلاعاتی بخشی از جنگ اطلاعات است که بر اساس عناصر اصلی اخبار اجرا میگردد. این عملیات در چارچوب مدار اطلاعات انجامشده که شامل طرحریزیِ هدایت تلاش جمعآوری، جمعآوری، پرورش و انتشار اطلاعات میشود. شناخت تهدید و برنامهریزی برای مقابله با آن مدار اطلاعاتی را به حرکت درمیآورد، جمعآوری و تحلیل اطلاعات، راه صحیح محیط پر ابهام را بهروشنی به تصویر میکشد و میتواند خبر از آینده دهد.
* ایده برتر اول با عنوان «حکمرانی آیندهنگر با کمک مفهوم میان رشتهای آیندهنگاری راهبردی» توسط دکتر مسلم شیروانی ناغانی عضو هیأت علمی دانشگاه و معاون پژوهشی پژوهشکده آینده پژوهی ایده خود را ارائه کرد و وی توضیحاتی را در زمینه ایده خود مطرح نمود که وقتی در قلمرو مدیریت کلان کشور و ادبیات حکمرانی از مفاهیمی چون برنامهریزی کلان، نقشه راه بلند مدت، سیاستگذاری، خلق راهبرد و خطمشیگذاری سخن میرانیم در واقع صحبت و گفتمان ما در دل پارادایم کلی «برنامهریزی بلند مدت» میگنجد.
برنامهریزی بلند مدت و پرهیز از مدیریت کوتاه بینانه، لازمه حکمرانی موفق و دستیابی به اهداف کلان و بلند مدت کشور است. برنامه بلند مدت خود ظهور یا نوظهور بدین معناست که در بروز یک رفتار حکمرانانه، تصمیمات از پیش تعیین شده مدیریت کلان (در اینجا نمایندگان مجلس) نقشی نداشته است و این برنامه بهطور خودبهخود در نظام حکمرانی کشور به وجود آمده و ظهور کرده است. میتوان برنامه عامدانه را محصول برنامهریزی راهبردی و برنامه خود ظهور (نوظهور) را محصول تفکر راهبردی دانست.
دکتر شیروانی بیان داشت که از اواسط دهه 90 میلادی، شاهد زایش و رشد مفهومی میان رشتهای در ادبیات آیندهپژوهی هستیم که با تلفیق آموزههای آیندهپژوهی و مدیریت راهبردی، خود را با نام «آیندهنگاری راهبردی» به عرصه اجرایی و عرصه آکادمیک معرفی نمودهاست.
مدلهای فرایندی آیندهنگاری راهبردی به مجلس شورای اسلامی بهعنوان متولی اصلی برنامهریزی در نظام حکمرانی کشور کمک میکند تا ضمن شناسایی پیشدستانه الگوهای در حال شکلگیری یا برنامههای خود ظهور در قالب «سناریوپردازی»، با رویکردی یکپارچه، برنامههای عامدانه و خود ظهور را بهصورت نظاممند در قالب «رهنگاشت راهبردی» تلفیق نماید.
برنامهریزی بلند مدت لازمه حکمرانی موفق است
در پایان دکتر شیروانی اظهار امیدواری کرد که با استقبال روز افزون کشورهای توسعه یافته از این میان رشته، در کشور عزیزمان نیز شاهد توسعه آکادمیک و ظهور و بروز آن در نظام حکمرانی با طلایهداری مجلس شورای اسلامی ایران باشیم.
* ایده برتر دوم با عنوان «دور نمای شهرهای ایرانی و اسلامی در افق 1420( موردمطالعه کلانشهر تهران)» با ارائه خانم دکتر فرزانه ساسانی پور عضو هیات علمی مطرح شد، خانم دکتر در سخنرانی خود بیان نمود که اگر شهر تهران را کلانشهر بدانیم بزرگترین چالشهای کلان شهری قرن 21 مگا روندها و روندهایی چون، رشد سریع جمعیت، مهاجرت، شهرنشینی، فناوری، مناطق شهری، مرکز نوآوری، بستر مشکلات کالبدی، اجتماعی فرهنگی، اقتصادی و زیستمحیطی و... است و متأسفانه امروزه شهرهای صنعتی یا مدرن پاسخگوی انسان عصر فرامدرن یا دانایی نیستند. در واقع سرعت تغییرات در سطح جهانی و تغییرات در کلانشهر تهران نیازمند برنامه ریزی آیندهنگر و آیندهنگاری دقیق است بر اساس آمارهای دقیق و درک بهتر از الگوها، گرایشها، روندها، عدم قطعیتها، پیشرانها و سرعت تغییرات شهری، آیندهنگاری جهت پیشبینی وضعیت در افقهای شرایط جدید جهانی فرصتهای بیشماری برای جوامعی که برای دورنگری اهمیت قائلاند، ایجاد کرده است.
وی به این موضوع اشاره نمود که مسئله این پژوهش استفاده از دانش بینرشتهای آیندهنگاری برای ارتقا کیفیت سیاستگذاری، برنامهریزی و تصمیمگیری در مورد آینده شهر تهران بهعنوان یک شهر ایرانی – اسلامی است.
همچنین مراسم رونمایی چکیده مقالات اولین همایش ملی نقد، مناظره و نظریهپردازی؛ با موضوع مقالات و ایدههای برتر آینده پژوهی برگزار شد.